Công ty khởi nghiệp Space Solar của Anh vừa ký một thỏa thuận với Reykjavik Energy, theo đó Iceland có thể trở thành quốc gia đầu tiên nhận được điện từ một nhà máy điện mặt trời trên không gian. Nhà máy công suất 30 MW này dự kiến đi vào hoạt động năm 2030.

Từ những năm 1970, một đề xuất nghiêm túc để khắc phục các hạn chế của điện mặt trời trên mặt đất là di chuyển bộ thu năng lượng Mặt trời ra khỏi Trái đất và đưa vào quỹ đạo địa tĩnh. Ở độ cao 35.786 km (22.236 dặm), một nhà máy điện như vậy sẽ cố định tại một điểm trên bầu trời, nơi có ánh sáng Mặt trời gần như liên tục mà không bị cản trở bởi các yếu tố thời tiết xấu.

Bằng cách sử dụng các mảng lớn các tấm pin điện mặt trời, ánh sáng Mặt trời có thể tạo ra điện, sau đó chuyển thành sóng vi ba, tiếp đó được chiếu đến các mảng lớn tương đương gồm các máy thu nhỏ trên Trái đất để chuyển đổi sóng vi ba trở lại thành điện, đưa vào lưới điện. Nếu các bộ thu năng lượng mặt trời này đủ lớn, về mặt lý thuyết, chỉ cần ba bộ trong số chúng có thể cung cấp toàn bộ năng lượng mà Trái đất cần.

Về mặt lý thuyết là vậy. Nhưng khi đi sâu vào chi tiết kỹ thuật, mọi thứ không đơn giản. Các bộ thu từ quỹ đạo sẽ cần có diện tích nhiều dặm vuông và anten thu trên Trái đất sẽ bao phủ diện tích tương đương đảo Manhattan (Hoa Kỳ). Ngay cả với kết cấu nhẹ nhất và chi phí phóng dự kiến ​​rẻ nhất, chi phí của một nhà máy quỹ đạo như vậy sẽ rất lớn và đòi hỏi phải tạo ra toàn bộ cơ sở hạ tầng sản xuất trên không gian để hỗ trợ. Điều này cũng có nghĩa, phải phát triển một công nghệ có thể hoạt động tự động với sự can thiệp tối thiểu của con người trong ít nhất 30 năm. Còn phải kể, nhà máy vẫn cần được bảo trì liên tục.

Đây cũng chưa phải là cách hiệu quả nhất để tạo ra điện, bởi hệ thống phải trải qua nhiều giai đoạn, từ thu năng lượng Mặt trời, tạo ra điện, chuyển thành sóng viba, truyền về Trái đất, máy thu từ Trái đất chuyển sóng viba trở lại thành điện, đưa lên lưới điện, đến tay khách hàng. Theo NASA, năng lượng từ không gian như vậy sẽ tốn kém gấp 12 - 80 lần so với năng lượng tái tạo trên mặt đất.

Nhưng các thách thức như vậy không ngăn cản các bên liên quan tham gia thử nghiệm năng lượng chùm từ quỹ đạo. Trên thực tế, Space Solar dường như đủ tự tin rằng họ sẽ có thể mở rộng quy mô trình diễn của mình lên công suất gigawatt vào năm 2036 và họ đang tìm kiếm thêm các địa điểm thu sóng ở Iceland, Canada và miền bắc Nhật Bản.